Ten zuidwesten van de stad Groningen ligt in de gemeente Westerkwartier de voormalige gemeente Leek. In deze voormalige gemeente zijn zeventien rijksmonumenten en negenenveertig gemeentelijke monumenten.
Een rijksmonument is een onroerend goed dat om haar cultuurhistorische waarde door de rijksoverheid is aangewezen om te worden beschermd en behouden te blijven.
Als een pand geen nationale betekenis heeft, maar wel van plaatselijk of regionaal belang is kan een gemeente besluiten een bijzonder pand op de gemeentelijke monumentenlijst te zetten.
Om te adviseren over het gemeentelijk monumentenbeleid werd in 1993 door de gemeente Leek een commissie ingesteld. De huidige naam van deze commissie is de 'Commissie Gemeentelijke Monumenten Leek', afgekort de CGML.
Op deze website wordt nader ingegaan op de geschiedenis van deze commissie en haar activiteiten en er is iets te vinden over het monumentenbeleid in Nederland en de gemeente. Ook zijn er lijsten met gemeentelijke monumenten en rijksmonumenten. De beschrijvingen van de gemeentelijke monumenten en van de beschermde dorpsgezichten zullen in de komende tijd op deze website worden gezet. Voor de beschrijvingen van de rijksmonumenten zijn er verwijzingen naar de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.